12 Eylül’ün İzleri: Yüksel Çengel’in Tanıklıkları – Bölüm 4
YAZI DİZİSİGeçtiğimiz günlerde vefat eden Yüksel Çengel, 12 Eylül 1980 darbesinin etkilerini en derinden hisseden isimlerden biriydi. Bu özel yazı dizisinin dördüncü bölümünde, Çengel’in darbe sürecinde yaşadıkları ve o dönemin hayatında bıraktığı izleri Murat Çetin’in kaleminden okuyacaksınız.
DARBE GÜNLERİ VE YÜKSEL ÇENGEL’İN MÜCADELESİ
12 Eylül 1980, Türkiye’nin siyasi tarihine kara bir gün olarak geçti. Bu dönemin mağdurlarından biri de Yüksel Çengel’di. CHP’de aktif görev aldığı yıllarda, 12 Eylül darbesi sırasında gözaltına alınarak sorgulanan Çengel, o günlerin acısını, ülkesine duyduğu inanç ve bağlılıkla göğüslemişti. “Ülkemin geleceği için susmayı, direnmeyi öğrendim,” derken, bu sözler onun mücadeleci ruhunu yansıtıyordu.
Çengel, darbe sürecinde üç kez gözaltına alınmış, Metris ve Davutpaşa kışlalarında sorgulanmıştı. O dönemde yaşadığı sıkıntılara rağmen, hiçbir zaman adaletten ve doğru bildiğinden sapmamıştı. “Beni sorgulayanlara karşı bir düşmanlık hissetmedim. Onlar görevlerini yapıyordu; ben de inançlarımı koruyordum,” diyen Çengel, bu süreçte yaşadığı zorlukları, sabır ve soğukkanlılıkla aşmıştı.
SİYASİ HAYATINA VURULAN DARBE
Darbe, Çengel’in siyasi kariyerinde de büyük bir darbe anlamına geliyordu. 12 Eylül öncesi CHP’nin Avcılar Belediye Başkanı, Bakırköy İlçe Başkanı ve İstanbul Milletvekili olan Çengel, bu süreçte aktif siyasetten uzaklaştırılmıştı. Darbe ile siyasi hakları ellerinden alınan birçok isim gibi, Çengel de bir süre toplumdan uzak bir yaşam sürmek zorunda kaldı.
Siyasi kariyerinin kesintiye uğramasına rağmen, Çengel hiçbir zaman davasından vazgeçmedi. “Halkım için doğru bildiğim yolda yürümekten asla korkmadım” diyerek, bu süreçte bile ideallerini korumaya çalışmıştı. 12 Eylül’ün siyasi atmosferde yarattığı baskıya rağmen, Çengel için siyasetin en önemli yönü halka hizmet etmekti ve bu değerlerini ömrünün sonuna kadar korudu.
DARBE SONRASI TOPLUMSAL YARA VE ÇENGEL’İN TESPİTLERİ
Darbe sonrası, toplumun her kesimi gibi, Çengel de ülkesinin aldığı yaraları derinden hissetmişti. 12 Eylül’ün etkilerini, “Bir nesli yok ettiler; gençlerimizi, umutlarımızı, yarınımızı çaldılar,” sözleriyle ifade ederken, bu sürecin toplumsal bellekte derin izler bıraktığını dile getirirdi. Çengel, özellikle gençlerin hedef alınmasının ülkenin geleceği için büyük bir kayıp olduğunu düşünüyordu.
Çengel’e göre, darbe Türkiye’deki toplumsal yapıyı sarsmış, halkın güvenini zedelemişti. Darbenin toplum üzerinde kalıcı etkiler bıraktığını söyleyen Çengel, bu dönemin Türkiye’deki siyasi iklimi ve toplumsal barışı büyük ölçüde etkilediğine inanıyordu. Ona göre, 12 Eylül sadece bir darbe değil; ülkenin geleceğine vurulmuş bir darbeydi.
Yüksel Çengel, vefatıyla birlikte, 12 Eylül döneminde yaşadığı bu zorlu süreçleri geride bıraktı. Fakat onun tanıklıkları, Türkiye’nin yakın tarihine dair önemli dersler barındırıyor ve bir dönemin acılarını gelecek nesillere aktarıyor.
Bu yazı dizisi, Yüksel Çengel’in hayatına dair anılarla devam edecek. Bir sonraki bölümde, Çengel’in Malatya’nın gelişimine dair umutlarını ve gençlere verdiği tavsiyeleri işleyeceğiz. Murat Çetin’in kaleminden, Çengel’in Malatya ve gençlere dair düşüncelerini okuyacaksınız.
Siyasi Hayatın İçinden Geçmiş Bir İsim: Yüksel Çengel – Bölüm 1
Platonik Bir Sevda: Arapgir ve Malatya Sevdası – Bölüm 2
Bir Ömür Boyu Topluma Hizmet: Yüksel Çengel ve STK Çalışmaları – Bölüm 3
İlginizi Çekebilir