Fransa'nın Bageti mi, Malatya'nın Tandırı mı? – 2. Bölüm
YAZI DİZİSİ(Alişan Hayırlı’nın yazısından ilhamla…) Hüccetullah Hakder
FRANSA’NIN BAGET EKMEĞİ VE UNESCO’NUN ÇİFTE STANDARTLARI
2022 yılında Fransa’nın ünlü baget ekmeği, UNESCO tarafından somut olmayan kültürel miras listesine alındı.
Fransız hükümeti, yıllarca baget ekmeğinin bu listeye alınması için lobi yaptı.
Ve başardı.
Baget ekmeği artık sadece bir ekmek değil, uluslararası koruma altına alınan kültürel bir değer oldu.
Peki…
Baget ekmeği, Malatya’nın tandır ekmeğinden daha mı değerliydi?
BATI’NIN GIDA ÜZERİNDEN KÜLTÜREL SAHİPLENME STRATEJİSİ
Dünyanın her yerinde yerel mutfaklar ve geleneksel gıdalar, bir kültürün en önemli unsurlarından biri olarak kabul edilir.
Ancak dikkat ederseniz, Batı, kendi yemek kültürünü dünyaya kabul ettirme konusunda bizden çok daha başarılıdır.
Örneğin:
• İtalya’nın pizzası dünya çapında tanıtıldı ve tescillendi.
• Fransa’nın şarapları, peyniri ve baget ekmeği UNESCO tarafından kültürel miras olarak kabul edildi.
• İspanya’nın paellası, Almanya’nın sosis kültürü, Amerika’nın fast food zincirleri dünya mutfağını domine etti.
Ama…
Anadolu’nun binlerce yıllık ekmek yapma kültürü hâlâ yerel düzeyde bile yeterince korunmuyor.
ANADOLU’DA EKMEK KÜLTÜRÜ GÖRMEZDEN GELİNİYOR
Tandır ekmeği…
Yufka…
Lavaş…
Bazlama…
Gözleme…
Bunların her biri, binlerce yıldır süregelen bir kültürün mirası. Ama dünya mutfağında yeterince temsil edilmiyor.
Oysa Anadolu’nun ekmek kültürü, Fransa’nın baget ekmeğinden çok daha köklü bir geçmişe sahip.
Ama Fransa’nın bageti dünya mirası kabul edilirken, bizim tandır ekmeğimiz hâlâ bir köşede unutulmaya mahkûm ediliyor.
Peki neden?
Çünkü biz, kendi değerlerimize Batı kadar sahip çıkmıyoruz.
Fransa’nın bageti dünya çapında bir marka haline getirilirken, Malatya’nın tandır ekmeği hâlâ sadece kırsal kesimde yaşayanların tükettiği bir gelenek olarak görülüyor.
Bu adalet mi?
Tandır ekmeği, sadece bir ekmek değil, binlerce yıllık Anadolu medeniyetinin bir simgesidir.
Ve hak ettiği değeri görmelidir.
Peki, tandır ekmeğini UNESCO kültürel miras listesine sokmak mümkün mü?
Bu yazı dizisi üç bölümden oluşmaktadır.
Devam edecek
İlginizi Çekebilir