Ateş Mi Yakar? Yoksa Yakan Başkası Mı?

Geçen gün, 50 senedir Risale-i Nur okuyan bir ağabeyle hasbihal ettim.
İş, “ateş yakar mı, yakmaz mı” meselesine geldi.
Ağabey dedi ki:

“Allah ateşe yakma özelliği vermiştir, o yüzden ateş yakar.”

İşte tam bu noktada durmak lazım.
Çünkü aynı cümleyi ehl-i tabiat da söylüyor!
•İbn-i Rüşd diyor ki:

“Allah ateşe yakma özelliği vermiştir, o yakar.”

•İmam-ı Gazali diyor ki:

“Hayır, ateşte yakma özelliği yoktur; yakan doğrudan Allah’tır.”

Şimdi imanımıza kulak verelim:
Ateşin yakma özelliği yoktur.
Bıçağın kesme gücü yoktur.
Gıdanın besleme kuvveti yoktur.
Vesileler vardır, ama tesir sahibi yalnız Allah’tır.

Peki mesele neden bu kadar önemli?

Çünkü bir şeyi “özellik” diye maddeye verirsen,
zaten materyalizme kapı aralamış olursun!

Ehl-i tabiat da böyle yaptı:

“Tabiat eşyanın vasfıdır, doğasıdır.”
dediler.
Allah’ı inkâr etmediler,
ama Allah’ın icraatına ortak koştular.

İman ise der ki:

“Tesir yalnız Allah’ındır.
Sebepler birer perdedir.”

Bu mesele bir bilim deneyi gibi bile anlaşılabilir:
Pavlov’un köpeği deneyinde olduğu gibi,
zil sesiyle et arasında yanlış bir bağ kurarsan,
zil çalınca yemek beklemeye başlarsın!

Ama zilin kendisi ne yemek yapar, ne doyurur!
Sebepler sadece vesiledir, kudret ve fiil Allah’a aittir.

İman, perdeyi kaldırır:
Ateşe bakarsın,
ama yakanı görürsün.
Bıçağa bakarsın,
ama keseni bilirsin.
Gıdaya bakarsın,
ama rızkı vereni tanırsın.

İşte hakiki tevhid budur:
Tesir tevhidindir!
Her şey Allah’ın eseridir!

Murat Çetin