Bediüzzaman Tablacı Kelimesini Neden Kullandı?

Eskiden Osmanlı padişahları, önemli misafirlerine ziyafet verdiklerinde, saraylarında onlar için özel sofralar kurarlardı. Ancak, padişah misafirlerle aynı masaya oturmazdı ki, onlar rahatça yemeklerini yiyebilsinler. Bu yemekler ise mutfaktan tablacılar vasıtasıyla misafirlere sunulurdu. Tablacılar, padişahın ikram ettiği yemekleri baş üstünde taşıyarak misafirlere ulaştırır, karşılığında da bahşiş alırlardı. Ancak bu bahşiş, yemeğin asıl değeri değildi, sadece bir ikram nişanesiydi.

Bediüzzaman’ın Metaforu: Tablacılar ve Tevhid

Bediüzzaman Hazretleri, tablacı kelimesini kullanarak büyük bir hakikati anlatıyor: Padişahtan maksat, Padişah-ı Ezeli olan Allah’tır. Misafirler, insanoğlu ve tüm mahlûkattır. Tablacılar ise Allah’ın nimetlerini taşıyan varlıklardır.

Güneş ışığını dünyaya ulaştırırken, ağaç meyve verirken, inek süt üretirken, bulut yağmur indirirken, her biri bir tablacı hükmündedir. Yani insan, her şeyden istifade eder ancak bu nimetlerin gerçek sahibi Allah’tır.

Fakat insan iradesiyle bazen hatasını yapar ve nimetleri Allah’tan bilmek yerine tabiat, sebepler ya da tablacının kendisine verir. Mesela, meyveyi doğrudan ağacın yaptığını zanneder, yağmuru sadece bulutun getirdiğini düşünür, güneşi kendi kendine var olmuş gibi görür. Oysa ağaç sadece bir tablacı, bulut sadece bir aracı, güneş ise sadece bir hizmetkârdır.

Bediüzzaman Hazretleri, tablacı kelimesini özellikle kullanarak tevhidin hassas bir mertebesini ispat ediyor. Yani, gördüğümüz her sebep, aslında Allah’ın nimetlerini taşıyan bir aracıdan ibarettir. Nimetlerin asıl sahibi ise Allah’tır.

O Halde İnsan Ne Yapmalı?

İnsan, bu dünyada her nimeti bir tablacıdan alsa da, aslında gerçek sahibini bilmeli ve şükrünü doğrudan Allah’a yöneltmelidir. Zira nimetleri tablacının kendisinden bilmek, büyük bir gaflettir.

İşte, Üstad Bediüzzaman bu hakikati vurgulamak için tablacı kelimesini kullanıyor ve insanın gözündeki perdeyi kaldırarak hakikati gösteriyor. Gerçek nimet sahibi kim? Sebepler mi, yoksa o sebepleri de yaratan Allah mı?