Deprem sonrası, ayakta kalan tek belediyeyiz!..

Depremle birlikte kendileri de depremzede olan milletvekilleri ve belediye başkanları, günlük bir kaç saatlik uykuyla, her an her yere yetişme telaşında. Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan’ı yakalayabilene aşk olsun. Hal böyle olunca, sayın başkana ulaşmak kolay olmadı. Bir istirahat anında da yakalayıp sorularımızı arka arkaya sıraladık. İşte o çok ses getirecek röportaj:

RÖPORTAJ: MURAT ÇETİN

Saygıdeğer başkanım; süremizin kısalığı sebebiyle bir an önce sorularımıza geçmek istiyorum. Malatyamızı yönetenlerin çokça eleştirildiği bir zamandayız. Eleştirler, size de ulaşıyor mutlaka. Bununla ilgili ne söylemek istersiniz?   

Asrın felaketini yaşadık. Kıyametin provasını yaşadık. Buna rağmen Türkiye’de dimdik ayakta duran bir belediyemiz var. Malatyamızın tabii ki sorunları var. İlk etapta, hava şartları, Kayseri yolunun kapalı olması, Sivas yolunun kapalı olması, Adana yolunun kapalı olması, tren yolunun kapalı olması, havaalanın kapalı olması sebebiyle aksaklıklar yaşadık. Yine de buna rağmen koordinasyon merkezi olan tek belediye biziziz. Kimseyi aç ve açıkta bırakmadık. Ekmek fabrikamızı, yemek fabrikamızı çalıştırıyoruz. Lojistik koordinasyonu da aksatmadan yönetiyoruz. Bütün alt yapılar belediyemiz tarafından yapılıyor. Sağlam belediyeler bile bunların altından kalkamaz. Acil eylem planı, hem de deprem hazırlıklarımızı yaptığımız için; bütün sosyal binalarımız şu anda ayakta ve milletimize hizmet veriyor.  Tabii ki depremin sorunları var. Bir yandan konteyner kentler ve alt yapıları yapılıyor. Böylesine devasa bir organizasyonu ayakta tutuyor olmak, büyük bir başarıdır.

BİNA STOĞUMUZUN 4’TE BİRİ YA YIKILDI, YA DA AĞIR HASARLI

Depremler sonrası Malatyamız büyük bir enkaz haline geldi. Depremin Malatya’ya verdiği zararla ilgili bilgi verebilir misiniz? 

Bildiğiniz gibi yaklaşık iki aylık süreci geride bıraktık. İnsanlarımızın ihtiyaçlarını karşılamak için elimizden geleni yapıyoruz. Bildiğiniz gibi, 9 saat arayla iki büyük deprem yaşadık. Şiddetlerinin 10’un üzerinde olduğu belirtilen iki büyük deprem, Malatyamızı enkaza çevirdi. Sonrasında Yeşilyurt’ta başka bir deprem yaşadık. Onda da yıkılan binalarımız oldu. Bunun akabinde de sel afetiyle karşılaştık. Afetlerin üst üste gelmesi hepimizi derinden sarstı. Kaybettiğimiz insanlarımıza Allah’tan rahmet diliyorum. Geride kalanlara da sağlık sıhhat diliyorum. Hayatını kaybeden vatandaş sayısının diğer illere göre orantısal olarak az olması, Malatyamızın az hasarlı olduğu intibaını uyandırıyor. Halbuki ki gerçek öyle değil, Hakikate acil yıkılması gereken, ağır hasarlı, orta hasarlı ve yıkık konut sayımız 102 bindir. Acil yıkılması gereken, ağır hasarlı, orta hasarlı ve yıkık ticarethane sayımız ise 19 bin 151’dir. Toplam 125 bin civarında bina yapıyor. Malatyamızın bina stoğunun 4’te 1’inden bahsediyorum.  

BELEDİYEMİZİN HER BİRİMİ AYRI BİR DESTAN YAZDI

Yaşanan depremlerin sonrasındaki çalışmalarla ilgili bilgi verebilir misiniz?

Şunu da unutmayalım, biz de depremzedeyiz. Yönetiminden personele kadar; Eşimizi, dostumuzu, arkadaşlarımızı, komşularımızı, yakınlarımızı kaybettik. Yine de görev bilinciyle hareket ettik. Depremin olduğu ilk andan itibaren, Büyükşehir Belediyesi olarak bütün enkazların başındaydık. Şu anda da Malatya’da her sahada ve her konumda, hangi birim çalışıyorsa büyükşehir personeli onların içinde. Maalesef Büyükşehir belediyesinin yaptıklarını küçükmüş gibi gösterenler var. Bu algının oluşmasının sebebi bilemiyorum. Bugüne kadar, yaklaşık 83 bin tane çadır dağıtıldı. Şu ana kadar şehir merkezi ve diğer yerlerde takribi 56 tane konteynerkent oluşturuluyor. Yeni rezerv alanlarıyla birlikte, yeni konutların bir kısmının temeli atıldı. Diğerleri için de zemin etüdü ve projelerle ilgili çalışmalar devam ediyor. Ayrıca Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 75 tane küçük ve orta ölçekli sanayi sitesi kuracak. Altay Kışlası’ndaki evlerin yapılması için bir hazırlık yapılıyor. Altay Kışlası’nın sanayiye ayrılan kısmı için de ayrı bir hazırlık var. Bizim koordinasyon görevimiz var. Yemeklerin yapılması, götürülmesi, yatak yorgan, çadır, konteyner işleri için koordinasyon yapıyoruz. Büyükşehir Belediyemizin, bütün bölümleri, bütün şirketleri tek tek sayamıyorum, hepsine teşekkür ediyorum. Gerçekten herbiri ayrı bir destan yazdı. Belediyemizin. Depremlerden etkilenen 11 ilin içinde ayakta kalan tek belediyedir. Koordinatör belediyelerimiz de sağolsunlar yardımcı oluyorlar ama yine de bütün işler yüzde 80 üzerinde bizim belediyemiz eliyle yapılıyor. Depremde bütün personeli toplayıp “Meydana çıkıp her işe müdahale edeceğiz. Bu bir seferberlik durumudur. Hepimiz sınırlarımızın da üstüne çıkarak çalışacağız” dedim. Acil barınma ihtiyacını karşılamaya çalışıyoruz. Çadırlar verildi. Konteynerlar yapılıyor. Kalıcı konutlara başlandı. Şehrin güney kısmını çevreleyecek şekilde yapılıyor bunlar. Vatandaşımızı, en kısa zamanda çadır ve konteynerden kurtarmaya çalışıyoruz. Enkaz kaldırma çalışmalarında yüzde 20’lik bir oran var şu anda. Yavaş kaldırıldığıyla ilgili sözleri duyuyoruz.. Bu iş öyle kolayca yapılacak gibi değil. Orta hasarlılarla ilgili yıkılma veya yıkılmayıp güçlendirme konusu henüz kararlaştırılmadı. Yerinde dönüşüm konusunda hassasiyetimiz var. Malatya’da bütüncül bir planın yapılması ve var olan planın revize edilmesi gerekiyor. Yatay mimariye dönüştürülmesi gerekiyor. Yıkılması gereken binaların yeni imar planına göre yapılması. Ayrıca altına işyeri yapılmaması gerektiğini düşünüyorum. Dolayısıyla şu anda bütüncül plan yapılacak.  

HER YÖNÜYLE İNCELİYOR VE GEREKEN TEDBİRLERİ ALIYORUZ

Depremin, Malatya’da büyük yıkıma sebep olmasıyla ilgili şahsi görüşlerinizi de öğrenebilir miyiz?  

Bakın şu anda en çok eleştirilen yerlerden biri olan Bostanbaşı var. Orayı imara açmakta o günkü yetkililerin sorumluluğu var. Oraya yapılan binanın kontrolünü yapması gereken yapı denetim şirketinin sorumluluğu var. Orada ev yapanın ve oradan ev alanın sorumluluğu yok mu? 3-4 milyona satılan evlerden bahsediyoruz. Bugün bir araba alırken, ekspertize götürüyoruz, tamirciye götürüyoruz, hatta bilgisi olduğunu düşündüğümüz tanıdığa götürüyor ve o arabanın alınıp alımayacağını soruyoruz. Gelen cevaba göre de alıp almamak konusunda kararımızı veriyoruz. İçinde ailecek yaşayacağımız evi, niye kontrol ettirmiyoruz. Bir uzmanı çağırıp sağına soluna baktırmıyoruz. Ya da yapı denetimde veya belediyede olan kontrol belgelerine niye bakmıyoruz? Biz vatandaş olarak bu kontrolleri yapmazsak, müteahhit de, orayı denetleyen de, oraya izin veren de, daha rahat hareket edip işinin hakkını vermekten kaçıyor. Bakın mesela, orada kullanılan betonda bir sıkıntı olamaz mı? Size bir örnekle durumu açıklayayım. Biz göreve gelmeden önce bir kanal yapılmıştı. Ancak orada gördük ki; betonda çatlaklar oluşmuştu. Bunun sebebini araştırdık. Mikserle gelen betonun aşırı sulandırılmasından dolayı bozulmalar olmuş. Bu da zamanla çatlamalara ve dökülmelere sebep olmuş. Söz konusu binalarda da böyle bir şey olabilir. Şu anda çöken, hasar alan ne kadar bina var, her yönüyle inceleniyor.

BELEDİYE OLARAK, YAPTIĞIMIZ BİR TANE BİLE BİNA YIKILMADI

Bundan sonra yapılacak binalarla ilgili ne gibi tedbirler almayı düşünüyorsunuz? 

Bununla ilgili kapsamlı bir çalışma yapılacak. Şahsen düşüncelerimi aktarmam gerekirse, mesela yapılacak binalar 5 veya 6 kat ise mutlaka bodrumu olmalı. 10 kat ise 2 kat bodrum, 15 kat ise 3 kat bodrum yapılabilir. Ben, 2019 Haziran’ında Meclis’inde ilçe belediyelerine söyledim. “Yapı denetim kuruluşları, inşaatları denetlemekle mükelleftir. Biz belediyeler olarak, bu yapı denetim kuruluşlarını denetlemeliyiz…” dedim. Ben yılların belediye başakınıyım. Belediye olarak yaptığımız binalardan bir tanesi bile, hasarlı ya da ağır hasarlı çıkmadı. Yıkılan bir tane bile binamız yok. Hemen şu anda bunun da ispatlarım. Şu anda, depremzedelerimizin, yemeklerini yapan binalar, ekmek üretimi yapan fabrika, yiyecek üretimi yapılan binalar, hepsi ayakta ve bizim zamanımızda yapılan binalara bunlar. Biz yanlış bir şey yapmadık. İlçe belediye başkanıyken bazı ruhsatlar verdik. Ruhsat verdiğimiz binalarda da yıkık bina yok. Yıllarca, “Yatay mimari” dedik. 20 senelik belediye başkanlığımda bir tane bile orta hasarlı, ağır hasarlı ve yıkık bina yoktur. Çok şükür. Biz işimizin hakkını verdik. Ben 2004’te Battalgazi’ye geldiğimde “Tarım arazilerini imara çevirelim “denildiğinde itiraz ettim. Şimdi bütün oradakiler bana “ Allah senden razı olsun.” Biz bu fikrimizi söylüyoruz. Meclis toplantılarında mutlaka anlatıyorum. Benim kurum müdürlerim, meclis üyelerimin hiçbiri mahkeme önünden geçmedi. Herhangi bir spor kulübünde veya bir dernekte bile insanlar mahkemelerde sürünüyor.  

MALATYA’YI YENİDEN AYAĞA KALDIRACAK ÇALIŞMALAR BAŞLADI

Malatya’nın geleceğiyle ilgili ne gibi çalışmalar yapılacak? 

Bu şehir, kendi küllerinden doğup yeniden ayağa kalkacak. Malatyamızın kültürünü, tarihini ve sosyal dokusunu koruyarak, daha sağlam binalarla imar edeceğiz. Şehrin ana merkezleri olan, Banazı, Yeşilyurt, Konak, Gündüz Bey, Yakınca, Eski Malatya gibi merkezler, eski şekliyle yerinde dönüşümünü bakanlıktan talep ettik. Çok katlı değil, yatay mimariyle olmasını istedik. O talebimiz doğrultusunda hazırlıklar devam ediyor. Diğer taraftan uydu kentler gibi, çevredeki yerlerde zemin etütleri yapılarak; yeni binalar inşa edilecek. TOKİ tarafından evler yapılıyor. Şehrin omurgasına halel getirmeyecek, yeni inşaatlara başlandı. Malatya ile yetkili değil de, etkili olmak istiyorum. Bizi Malatya da 800 bin kişi seçmiş. Bunun üç katı dışarıda olanlar var. Ben geçmişin, bu günün ve geleceğin belediye başkanı olarak, kendime bakıyorum. O sorumluluğun idrakinde olarak yaşıyorum. Dün, ekmek fabrikası yapmasaydık, bugün milyonlarca ekmek çıkarıp dağıtamazdık. Dün bu ekmek fabrikasının ihtiyaç olduğunu görmeseydik. Bugün sıkıntımız daha büyük olurdu. Kendimi övmek gibi bir derdim yok. Bu memlekete bir ufuk, bir vizyon vermemiz lazım. Bir şeyi 50 kere düşünmeden, sözlere dökmüyorum. Doğruyu doğru, yanlışı da yanlış olarak gösterme gayretindeyim. 

Akıllı adam olmayan, akıllı bina yapamaz. Yeşili sevmeyen insan, yeşil şehirler inşa edemez. Devlet, millet ve gelecek ülküsü olmayan insan, dirençli şehir yapamaz. Ben geçmişe bakıp, bugünü yaşıyor, yarını da inşa etmeye gayret gösteriyorum. Biz geldikten sonra 4 milyonun üzerinde yeşil alan oluşturduk. Malatya tarihinin tarihinin toplamından fazladır. Okullar yapıyoruz, DSİ binaları yaptık, askeriyeyi yaptık. Bunları yapmak gibi bir zorunluluğum yoktu. Toplum menfaatine çalışmalara imza attık. Sloganlarla değil, icraatla şehircilik yapılır. 

ŞEHRİMİZ NORMALLEŞTİKÇE, GİDEN VATANDAŞLARIMIZ GERİ GELECEK

Sayın Gürkan, depremler sonrasında Malatya’nın nüfusunda ciddi bir azalma olduğuyla ilgili bilgiler alıyoruz. Bu konuda ne söylemek istersiniz? 

Feribotlarla 21 bin kişiyi Baskil’e gönderdik. 70 bin kişiyi de TCDD aracılığıyla çeşitli bölgelere gönderdik. 121 bin kişiyi de Minibüsçüler Odası vasıtalarıyla transfer ettik. Hayli büyük bir rakam şehirden dışarı çıktı. İlk günden bu kardeşlerimizi şehirden çıkarmasaydık, kış şartlarında büyük sıkıntı yaşayacaklardı. Nüfusun azalması, buradaki çalışmaları daha sistemli bir şekilde yapmamıza yardımcı oldu. Şehrimiz normalleştikçe bu vatandaşlarımız geri gelecektir. Malatyalı, ata toprağını bırakıp hiçbir yere gitmez. 

PROVOKATÖR GRUPLARIN ALGILARIYLA UĞRAŞIYORUZ

Toplumu olumsuz yönde etkileyen bir algıdan bahsettiniz. Bunu biraz daha açar mısınız? 

Sizin de bildiğiniz gibi maalesef, depremlerin olduğu ilk andan itibaren, bir dezenformasyonla karşı karşıyayız. Birilerinin finanse ve organize ettiği sosyal medyada olumsuz algı oluşturan gruplar var. Bunlarla ilgili emniyetimiz titizlikle çalışıyor. Bir kısımını bertaraf ettiler. Bir kısmı için de çalışmaların sürdüğü bilgisini alıyoruz. Yön değiştirme, algı oluşturma noktasında bazı provokatör gruplar var. Bunların yalanlarıyla uğraşıyoruz günlerdir. Televizyonlarda, gazetelerde görünmedik. Sosyal medyada fotoğraf vermedik. Bunu bile kullanmaya çalıştılar. Bazı zevat algı oluşturmak için, trollerle bize saldırıyorlar. Yurt dışında, il dışında oturup; buradaymış gibi bize laf söyleyen tutulmuş trollerden bahsediyorum. Belediyemizin ekipleri halen betonlarda yatıyorlar. Günlerdir doğru dürüst uyku uyumuyor. Bu trol ordusu, işte o fedakar insanlara laf söylüyor. Tabii ki eksiklerimiz vardır. Ama insanların onuru kıracak, onları rencide edecek sözler eleştiri değildir. 

AÇIKLAMAM; GERİDE KALANLARIN GÖNLÜNÜN RAHATLAMASI İÇİNDİ, BAŞKA YERLERE ÇEKİLDİ

Sayın Başkan, geçtiğimiz haftalarda bir televizyon kanalında, cenazelerin defin işlemleriyle ilgili sözleriniz olmuştu. O programın sunucusu da “"Cenaze defnetmeyi başarı olarak gördüğümüz bir yerdeysek vay halimize..." şeklinde bir söz etmişti. Sosyal medyada bir hayli tartışma konusu olan bu hadise için yorumunuzu almak isterim. 

Depremle birlikte sosyal medya hesaplarımı bir müddet kapatmıştım. Bahsettiğiniz programa da görünür olmak ve vatandaşlarımızı bilgilendirmek adına bağlanmıştım. Müslüman bir toplumun şehrinin yöneticisi olarak, hayatını kaybeden vatandaşlarımız için yaptığımız son görevden bahsetmiştim. En azından geride kalanların gönüllerinin rahatlaması için yaptığımız bu işi de anlatmıştım. Spikerin bu tepkisi beni de üzdü. Ancak ne yapalım ki arada böyle nahoş olaylar da yaşanıyor. Oradaki amacımın ne olduğunu, vicdanı olan herkes anlamıştır. Başka bir yorum yapmaya gerek yok. 

HER KONUDA TEKAMÜL ETMİŞ BİR BELEDİYEYİZ

Sayın Başkan, aynı programda “Keşkelerim olmadı” şeklindeki bir söz söylemiştiniz. Bu sözü açıklar mısınız?

Ben yaklaşık olarak 20 yıldır belediye başkanlığı yapıyorum. Bu 20 sene içinde yaptığımız her meclis toplantısının, ilk 15-20 dakikasını şehrimizin imarıyla ilgili yapılacak çalışmalarda hassas davranılması gerektiğine ayırırım. Büyükşehir Belediye Başkanı olarak, şehrimizi, herhangi bir afete hazırlamak için de elimizden geldiğince uğraştık. Dönemimizde, Malatya Büyükşehir Belediyesi’nin afet hazırlıklarını ve acil eylem planlarını oluşturduk. Biz geldik “Deprem toplanma alanları yapacağız” dedik. Hakikaten bu konuda tekamül etmiş belediyelerden biriyiz. Şehrimizin dört bir yanına meydanlar ve parklar inşa ettik. Mümkün olduğunca ticarethaneleri o alanlardan uzaklaştırmaya çalıştık. Ulu Cami’nin yanında 35 dönümlük yer aldık mesela. Orayı meydan haline getirdik. Anayurt Bulvarı ve etrafını açtık. Millet Bahçesi, İnderesi, Kernek Parkı, Cumhuriyet Parkı gibi birçok yeri, park haline getirerek, acil durumda toplanma alanları olarak kullanılmasının yolunu açtık. Nitekim, bu saydıklarımızın hepsi şu anda depremzede kardeşlerim tarafından kullanılıyor. Belediyemizin yaptığı sosyal hizmet binalarının tamamı, vatandaşlarımız tarafından şu anda kullanılıyor. Çok şükür hepsi sapa sağlam ayakta ve hizmet veriyor.  

BİZ GÖREVLERİMİZİ BİLİYOR VE ONA GÖRE HAREKET EDİYORUZ

Saygıdeğer başkanım, son söz olarak neler söylemek istersiniz?

Hemşerilerim hiç mahzun olmasın. Bu şehir kültürüyle, tarihiyle, coğrafyasıyla, tarım alanları ve kayısısıyla kendisine has özel bir şehirdir. Devlet kurmuş bir şehirdir. Anadolu’yu anayurt yapan bir şehirdir. İnsan, kendisine karşı görevlerle doğar. Annesine babasına karşı sorumuluklarıyla doğar. Eşine çocuklarına karşı sorumluluklarıyla doğar. Komşularıyla ilgili sorumluluklarıyla doğar. Bir de bulunduğu şehre ülkeye karşı sorumluluklarıyla doğar. Biz, bu topraklardaki sorumuluklarımızı ve görevlerimizi biliyor ve ona göre hareket ediyoruz. Buradaki insanların mükellefiyetleri ve sorumlulukları vardır. Malatya’nın sosyal dokusunu bozmadan, demografik yapısını bozmadan, yeniden ayağa kaldıracağız. 

Mahzun olmayın, yeise de kapılmayın. Allah’ın inayetiyle niyetinizi halis tutun. Samimi ve ihlaslı olun. Bu şehir daha güçlü bir şekilde ayağa kalkacaktır. Buradan başka şehirlere giden kardeşlerimizi de geri getireceğiz. Ata topraklarını bırakmak, unutmak mümkün değildir. Allah işimizi kolay kılsın. Samimi ve ihlaslı olursak Rabbimin yardımı da gelecektir.

HABER MERKEZİ-MALATYA TİME