Kayısı Çiçeği Şenlikleri ne demek?

“Ä°nsanların pandemiden sonra ilk gezecekleri il Malatya olmalıdır. Çünkü 44 gün 44 gece ÅŸenlik var! Kayısı çiçeÄŸi ÅŸenlikleri baÅŸladı. Alış veriÅŸ festivali, indirim günleri ile devam edecek… Devam etmeli çünkü Malatya'da tarih var, doÄŸa turizmi var, beyaza bürünmüş Kayısı çiçeÄŸi var, saÄŸlık var, hayat burada çiçek açıyor…”

***
Kayısının IV. yüzyılda Büyük İskender tarafından Anadolu ve Avrupa ülkelerine getirilmesi tarihsel serüvenin üzerinden bu yana, nerdeyse tüm dünyaya dağılmış, Türkiye kayısı üretiminde birinci sırada yer almakla birlikte; İspanya, İtalya, Birleşik Devletler Topluluğu, İran, Fransa, Yunanistan, ABD ülkelerinde kayısı üretimi yapılmaktadır.

Birinci sıradaki ülkeler kadar olmasa da Fas, Pakistan, Suriye, Çin, Güney Afrika, Macaristan, eski Yugoslavya, Romanya, Avustralya yine kayısı üretiminde sıralamadaki yerini alıyor.

Ãœlkemizde kayısının baÅŸkenti kabul edilen ‘Malatya' ÅŸehri önemli ÅŸekilde kayısı yetiÅŸtiriciliÄŸi ile bilinmektedir. Sadece ülkemizde deÄŸil ayrıca literatürlerce dünya kayısı meyvesi baÅŸkenti yine Malatya kabul edilir. Malatya'nın yıllara göre üretim, tüketim ve ülke ekonomisine katkısı, yatırım ile endüstriyel kariyeri konularında istatiksel rakamlarla kafanızı ÅŸiÅŸirmek istemem lakin on yıllardır kayısı ile anılan ve Malatya halkının büyük çoÄŸunluÄŸunun geçim kaynağı kabul edilen kayısı: ÅŸehrimizde hak ettiÄŸi deÄŸeri gerekli orantıda gördüğünü kabul etmek mümkün deÄŸil. Daha çok siyasi handikaplara malzeme edilen, fakat siyasilerce her dönem ertelenmiÅŸ, ötelenmiÅŸ, üstü kapatılmış ve klik bir oy deposuna dönüştürme yolunda tüm inisiyatiflerinden faydalanılmış talihsiz bir öz geçmiÅŸe sahip ne yazık.

Bir dönem düzenlenen kayısı festivalleri ile kayısıya sembolik bir önem gösterilerek… Bir kaç köylü, üretici, ilçe tarım müdürlükleri ile belki de vali, belediye baÅŸkanı isimlerin ötesine geçememiÅŸ, Türkiye hatta bölgesel alanda hatta dünya portföyünde tanıtımı ve reklamı, kayısı meyvesinin insanlığa faydaları, bütün bir denklemin baÅŸlıklarından sürekli taviz verilerek tüm olaÄŸanüstü baÅŸarısız yönetim ÅŸekillerine raÄŸmen inatla yine de ayakta kalmış, üreticiler her yıl tüm imkan, maddi ve emeklerinden feragat ederek kayısıyı 2021 yılı ile buluÅŸturmayı baÅŸarmışlardır.

Yani kayısının hala Malatya'yı sembolize etmesi, Malatya adına ek bir isim olarak telaffuz edilmesinin arkasında Kale'nin, Pütürge'nin, Hekimhan, Darende, Akçadağ, Yeşilyurt, Yazıhan, Kuluncak, Battalgazi, Doğanşehir ile Doğanyol'un azimli, kararlı, cesur, kimi zaman çoluk çocuğunun boğazından kısarak, kimi zaman tüm emeğini içtenlikle kayısı ağaçlarına aktaran özverili, samimi çiftçilerimize borçlu olduğumuza vurgu yapmak istiyorum. Bugün göğsümüzü gere gere kayısının başkentiyiz diyorsak ve her Malatyalı bundan gururla söz ediyorsa kimsenin pek sözünü etmediği, seçimden seçime akıllara gelen, düşük sınıfa iteklenmiş mağrur ve mağdur üretici asıl kayısının pragmatik kahramanlarıdır.

Kayısının arkasındaki asıl kahramanlar her daim kayısının muhtelif hikayesine dahil edilmediği için ve kenarda bırakıldığından kayısının varlığına dair gerekli tanımlamaların hepsi sürekli eksik kalmıştır.

Böyle kör-topal, aksak bir şekilde nihayet geldik bugüne.

2021 yılına…

“Kayısı ÇiçeÄŸi ÅženliÄŸi” dediÄŸimiz etkinliÄŸe!

Konumuz elbet yine kayısı. Bu kez kayısı için farklı bir içerik oluÅŸturuldu, hazırlanmış program kayısıyı kapsayarak mutfakla bütünleÅŸen, ÅŸehrin genetik dokularıyla ilgilenen, tarihe yolculuk kodlarıyla; bütün topluma hitap eden daha geniÅŸ bir etkinlik. Adına “Kayısı ÇiçeÄŸi ÅženliÄŸi” denilen programın amacı kabataslak olarak “gastronomi” ağırlıklı, 3 gün sürecek tanıtım ve organizasyonunun sonucunda; Malatya'mızın tarihçesi, yemekleri, gezilecek yerler, ÅŸehrin kültürü-tatları, Türkiye ve dünyadan yerli-yabancı turistin gelmesini saÄŸlayacak çiçeÄŸi burnunda bir gezi ve lezzet şöleni programı olmasıdır.

Başrolde MAGTAD var. (Malatya Gastronomi ve Tanıtım Derneği.) Organizasyonu itekleyici birçok kurum, belediyeler ve başka dernekler daha var. MAGTAD tek başına değil ama istişareli şekilde ipi göğüslemiş durumda. Malatya'da vizyon, marka ve kaliteyi bir araya getiren aslında devasa bir proje.

Ayrıca, tarımdan gastronomiye, kültürden tarihe, coÄŸrafya ve ÅŸehir kült izlerine kadar geniÅŸ bir konsept hedef alınması olaya farklı bir bakış açısı kazandırmış. Sadece ‘kayısı merkezli' kalmak yerine Malatya'nın bir çok deÄŸeri, sahip olduÄŸu mevcut önem addeden ne varsa bir araya getirilerek iÅŸlenmiÅŸ.

Ve lezzet yazarları, ünlü ÅŸefler, Youtuberler…

Tüm bunlar yanında “Kayısı ÇiçeÄŸi Åženlikleri”ne katılacak olan Profesyonel Aşçılar ve Pastacılar derneÄŸi, Malatya FotoÄŸraf ve Sinema Sanatı DerneÄŸi, Malatya Musiki Cemiyeti DerneÄŸi, Ticaret Borsası, Hacıbaba Et Lokantası, Alibaba restoran… NeÅŸve kafe, MDK Diyarbakır kadayıfları, Alibaba Alabalık restoran, Çamlıca restoran, Su Sesi, Göngör kebap, SofuoÄŸlu Turizm, Maldia turizm, Tur rehberleri ve Sami kasap ev yemekleri….

Yani organizasyon dört dörtlük. (4+4) Belli ki ÅŸenliÄŸi hazırlayanlar bu kez dersine iyi çalışmış, Malatya'nın tanıtımına ciddi bir katkı saÄŸlayacak çok önemli ve ciddi adımlar atıldığını görüyoruz. DileÄŸimiz tüm Malatya halkı, kurum ve siyasiler tarafından benimsenmesidir. Akıbeti kayısı festivalleri gibi olmaması, ÅŸehrin kimliÄŸine yeni bir yön dâhil etmesi için yetkililerin eÅŸit ÅŸartlarda elini taşın altına koyarak sahip çıkmaları gerekir.

Zaten bakıldığında ÅŸehrimize ciddi bir turistik destinasyonuna sahip. Gerek AkçadaÄŸ'daki Levent vadisi, gerek Darende'deki dini motifler, (islam-dini turizmde önemli bir yere sahip) Pütürge'nin Nemrut dağı heykelleri, Kale'de göl var, Aslantepe var, Battalgazi ve YeÅŸilyurt'ta lezzet var, gastronomi alanında büyük yatırımlar yapılmış. Malatya'da Türkiye'nin en büyük fotoÄŸraf müzesi var. DiÄŸer yandan Malatya müzeler ÅŸehri. Ä°nsanlar ailece gelip bir hafta çok iyi ÅŸekilde vakit geçirebilir. Tatilini yapabilirler. Yani bir insan Malatya'ya gelmeden ölürse çok ÅŸey kaybetmiÅŸ olur. Buradaki maksat Malatya'ya turist çekebilmek olmalı. Yıllar önce Malatya'ya 50 bin turist gelirken bugün bu sayı binlere kadar düşmüş. O eski canlılığın yalanlanması gerekiyor yeniden. Demek ki plaka ve telefon numaralarını 44 yapmak yetmiyor ÅŸehrimize sahip çıkmakta lazım. Onun içindir ki gurbetteki hemÅŸerilerimize çok ÅŸey düşüyor. Malatya'ya gelsinler. Onun için artık harekete geçmek gerekiyor. En azından bu sene “Malatya yılı” olsun. Mesela Malatya günleri Ankara ve Ä°stanbul'da yapılmasının pek bir anlamı yok, Malatya günleri yine Malatya'da yapılsın. Malatya bu yıl tüm kurum, siyasiler, turizm faaliyeti gösteren oteller ile lezzet merkezleri misafirlerini bekliyor. Ve bu misafirlerini ağırlamaktan ÅŸeref duyarlar.

Ãœstelik kayısı çiçeÄŸi ÅŸenliklerinin bir diÄŸer önemi Malatya'mızın üzerindeki ölü toprağının atıldığı, kardeÅŸlik, kaynaÅŸma, birliktelik fasıllarının açılacağı çok farklı bir “giriÅŸ” olarak görüyoruz. Düşünsenize son yıllarda artan gerginlikler nedeniyle iki kardeÅŸ bir araya gelemezken birçok iÅŸletme, siyasi ve kurumlar ile vatandaÅŸ toplamda 50'ye yakın iÅŸbirlikçi ortak bir paydada birleÅŸiyor. Ki, ilk etkinlikleri olmasına raÄŸmen hedeflediÄŸi baÅŸarı grafiÄŸini yakalamış görünüyor. TRT, Haber Türk TV, Posta Gazetesi gibi ulusal ve yerel basında çok geniÅŸ bir yankı bulmayı baÅŸardı bile…

Bana sorarsanız ÅŸenliÄŸin en önemli çıkışı; kısa adı MAGTAD olan, “Malatya gastronomi ve tanıtım derneÄŸi…” konseptinde yer alan VEGAN MUTFAÄžI! Yani etsiz yemek çeÅŸitleri. Veya etten arındırılmış mutfak… 90 çeÅŸit bulgur kullanılarak elde edilen köfteler, kiraz ve dut yapraklarından sarma çeÅŸitleri, farklı bitki ve otlardan hazırlanan bir çok yemek çeÅŸidinin hepsini “Kayısı ÇiçeÄŸi Åženliklerinde” göreceÄŸiz. VEGAN MUTFAÄžI tahtı Ege'ye ait, Gaziantep gastronomi ÅŸehri kabul edilir, fakat Malatya'yı onlardan ayıran özelliÄŸi VEGAN mutfağı ile ön plana çıkıyor, görünüşe bakılırsa tıpkı kayısı baÅŸkentliÄŸi gibi VEGAN mutfağın da baÅŸkenti olacak.

Kısacası, Türkiye'de bir ilk örneÄŸi Malatya'da yapılıyor. Zaten adından da anlaşılacağı gibi “Kayısı ÇiçeÄŸi Åženlikleri!” Beyaz gelinlik giymiÅŸ kayısı aÄŸaçlarını görmek için ayaÄŸa gelmiÅŸ bir fırsat olarak da kabul edebilirsiniz. Biraz acele edin derim, en az bir yirmi (20) gün daha kayısı çiçeklerini görebilirsiniz. Kayısı çiçekleri görmekle kalmayacaksınız, sayısız tat ve lezzeti, ikramı, tarihle iç içe bir kentin geçmiÅŸini bir arada yaÅŸayacaksınız. Malatya'mızın kayısı tarihçesi serüveninde yepyeni bir sayfa açıldı artık. Kayısı bu kez emin ellerde. Büyük Ä°skender'in Çin seferinden bu yana bir ilk, sadece gurbetteki Malatyalılar iÅŸtirak etse bile yeterli, Ä°stanbul ve diÄŸer illerde yaÅŸayan kıymetli hemÅŸerilerimiz ÅŸehrinizi yalnız ve sessiz bırakmayınız, gelirken her biriniz yanında bir komÅŸusunu da getirse…

Ne bileyim, Malatyalı olup da bu etkinlikte Malatya'ya gelmeyen Malatyalı olamaz herhâlde...

***

“Bu organizasyonda emek var, yorgunluk var, umut var, mutluluk var, kardeÅŸlik var, birlik var, beraberlik var! Bu organizasyona katkısı olan herkese kendi adıma -ben- teÅŸekkür ediyorum! Ä°nÅŸallah seneye bu organizasyon dünyadaki Malatyalıları buraya getirecek, beraberinde Alman, Ä°ngiliz, Rus, Amerikalı, Çinli, Japon… Kısaca aklınıza gelen her ülkeden misafiri ağırlayacaktır… EmeÄŸinize yüreÄŸinize saÄŸlık, iyi ki varsınız pek kıymetli hemÅŸerilerim…”

TÄ°MUR Ä°NCE