Malatya İsmi Nereden Gelmiştir?

Yine Hitit kitabelerindeki diğer verilere göre “melit + ava” kelimelerinin birleşiminden türeyen bal ülkesi terimi de Malatya’yı işaret eder. Fakat yine de zaman içerisinde bu isim döngüsünün değişerek dönüştüğü ve ayrı kitabelerde şu biçimleri aldığı da bilinir: "Meliddu", "Melide", "Melid", "Milid", "Milidia" ve "Melitea".

Malatya’ya İsmini Kim Vermiştir?

Malatya isminin kaynağı Asur, Hitit, Urartu ve Kültepe vesikalarının her birinde ayrı bir şekilde ele alınır. Ancak bu kaynağı açıklayabilen en önemli kişilerden bir tanesi M.Ö.  58 ve M.S. 21 yılları arasında yaşadığı tahmin edilen eski çağ coğrafyacısı Strabon’dur.

Strabon Malatya’ya sürekli olarak “Melitene” adı ile işaret etmiştir. Bunun nedenini ise Asur Kraliçesi Semiramis olarak gösterir. Rivayete göre; o dönem meyve ağaçları ile bezenmiş o yer (Malatya) Kraliçe Semiramis tarafından isimlendirilmiştir. Asur kraliçesi ise bu alana “Melitan” demiştir.

Ancak daha sonraki yıllarda özellikle 1515 yılından sonraya tekabül eden Osmanlı yönetimi zamanında Malatya,  "İklim AI-Ozaria” yani “Üzeyir Ülkesi” olarak isimlendirilmiştir. Fakat bu bir lakap olup, şehrin gerçek ismini nitelemez. Öte yandan bu lakap ise Osmanlı ordusuna aittir ve Osmanlı ordusu tarafından şehre verilmiş bir isimdir de diyebiliriz.

Malatya Eskiden Nereye Bağlıydı?

Malatya’nın bağlı olduğu iller arasında gösterilebilecek birden fazla şehir bulunur. Çünkü Malatya’nın tel başına bir şehir olarak kabul edilmesi ancak Cumhuriyet’in kurulması ile mümkün olmuştur. Öte yandan Malatya, Osmanlı döneminin bir devrinde Maraş sancağına, başka bir devrinde ise Sivas’a bağlanmıştır.  Hatta bir döneminde de Elâzığ’a bağlı olduğu ancak daha sonra tüm bu illerden ayrıldığı bilinir. Malatya isminin kökeni için düşünüldüğünde ise bu bağlantıların ve ayrımların öneminden de ayrıca bahsedilebilir.

Malatya’yı Kim Fethetti?

Malatya’nın fethi 18 Eylül 1101 yılına denk gelir ve şehir, Danışmend Gazi tarafından fethedilir. Ancak öncesinde şehrin yönetimi Kılıç Arslan’ın kuşatması ile tehlikeye girer. Fakat bu kuşatma girişimi başarısız olur çünkü Kılıç Arslan kuşatma esnasında, Haçlıların İznik’e ilerledikleri haberini alır ve kuşatmayı kaldırarak, geri döner. Dolayısıyla daha sonra Malatya’nın fethi, Danışmend Gazi tarafından 18 Eylül 1101 tarihinde gerçekleşir.

Malatya Osmanlı’ya Ne Zaman Katıldı?

Malatya’nın Osmanlı’ya katılma tarihi 1515 yılı olarak kayıtlardaki yerini korur. 1515 yılında Osmanlı yönetimine giren Malatya, 1577 yılına kadar sorunsuz bir şekilde kendini idame ettirir. Ancak daha sonra 1577 yılında,  Suriye’de yaşayan ve Şam Diyade adlı Türkmen aşiretinden Şah İsmail olduğunu iddia eden bir kişi tarafından ayaklanma çıkartılır. Bu ayaklanma Malatya’daki Türkmenlerin de katılımı ile gittikçe büyür ve ciddi bir sorun doğurur. Fakat neticede bu isyan da Osmanlı tarafından bastırılır.

Malatya Hangi Beylik İçerisinde Yer Alır?

Malatya beylik ile ilgili söylenebilecekler, genellikle Eratna Bey’in etrafında şekillenir. Çünkü Eratna Bey, 1338 yılında Memlüklerin egemenliklerini tanıdığı halde 1340 yılında bağımsızlığını ilan etmiş ve bu vesileyle olay akabinde Memlüklere bağlı Dulkadir Beyliğini kurmuştur. Malatya ise Eratna Bey’in kurduğu bu Dulkadir Beyliği içerisinde yer alır. Üstelik Malatya isminin kökeni ile ilgili beylik dönemi kaynaklarına bakıldığında da Dulkadir Beyliği’nin etkisini görmek mümkündür.