Peygamberlerin Masumiyeti ve Tarih Boyunca Ulemanın Yaklaşımı - 3

Bismillahirrahmanirrahim

Peygamberlerin masumiyeti konusu, İslam ulemasının üzerinde en çok ihtilaf ettiği meselelerden biridir. Bazı âlimler peygamberlerin küçük günah dahi işlemediğini savunurken, diğerleri onların beşer olarak hata yapabileceklerini ama Allah tarafından hemen düzeltildiklerini belirtir.

Kur’an-ı Kerim, peygamberlerin hatalarını ve bu hataların nasıl düzeltildiğini açıkça beyan eden birçok ayet içerir. Allah, vahiy yoluyla peygamberlerin hatalarını düzeltmiş ve onların ümmete örnek olacak şekilde doğruyu göstermelerini sağlamıştır.

Hz. Âdem ve Yasak Ağaç: Beşerî Zaaf ve İlahi Merhamet

İlk insan ve ilk peygamber olan Hz. Âdem (as), şeytanın vesvesesine aldanarak yasak ağacın meyvesinden yedi. Kur’an’da bu olay şöyle anlatılır:

“فَعَصَىٰ آدَمُ رَبَّهُ فَغَوَىٰ”
(Böylece Âdem Rabbine asi oldu ve yolunu şaşırdı.) (Tâhâ, 20/121)

Ancak Allah onu hemen tövbeye yönlendirdi:

“ثُمَّ اجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَتَابَ عَلَيْهِ وَهَدَىٰ”
(Sonra Rabbi onu seçti, tövbesini kabul etti ve ona doğru yolu gösterdi.) (Tâhâ, 20/122)

Bu olay, peygamberlerin hata yapabileceğini ancak bu hatalarda bırakılmadıklarını açıkça göstermektedir.

Hz. Yunus ve Sabırsızlık: İlahi Uyarı

Hz. Yunus (as), kavmi iman etmeyince sabırsızlık göstererek onları terk etti. Bu davranışı nedeniyle Kur’an’da şöyle uyarılmıştır:

“وَذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادَىٰ فِي الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَٰهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنتُ مِنَ الظَّالِمِينَ”
(Zünnûn’u (Yunus’u) hatırla; kavmine öfkelenerek gitmişti ve kendisine bir sıkıntı gelmeyeceğini sanmıştı. Fakat karanlıklar içinde, “Senden başka ilah yoktur, seni tenzih ederim; gerçekten ben zalimlerden oldum” diye nida etti.) (Enbiya, 21/87)

Bu olay, peygamberlerin beşer olarak hata yapabileceğini, ancak bu hatalarından dolayı tövbe ettiklerini ve Allah’ın onları affettiğini gösterir.

Hz. Muhammed (sav) ve Âmâ Adam: Vahyin Düzeltici Rolü

Hz. Peygamber (sav), bir gün Mekke’nin ileri gelen müşrikleriyle meşgulken Abdullah bin Ümmü Mektûm adlı âmâ sahabi kendisine soru sormak için yanına geldi. O an müşriklerle ilgilenmekte olan Peygamberimiz, ona yüzünü ekşitti ve döndü. Bunun üzerine şu ayetler nazil oldu:

“عَبَسَ وَتَوَلَّىٰ ۝ أَن جَاءَهُ الْأَعْمَىٰ”
(Peygamber yüzünü ekşitti ve döndü, çünkü kendisine bir âmâ geldi.) (Abese, 80/1-2)

Bu olay, peygamberlerin hatalarında bırakılmadığını, Allah’ın vahiy yoluyla onları hemen düzelttiğini göstermektedir.

Değerlendirme: Peygamberlerin Beşerî Yönü ve İlahi Düzeltme
    •    Peygamberler beşerdir ve hata yapabilirler, ancak büyük günahlardan korunmuşlardır.
    •    Kur’an’da peygamberlerin hataları açıkça zikredilmiş ve Allah tarafından düzeltilmiştir.
    •    Bu olaylar, peygamberlerin ümmete örnek olmasını sağlamak için gerçekleşmiştir.
    •    Vahyin düzeltici rolü, peygamberlerin ilahi gözetim altında olduklarını gösterir.

Bu yazı dizisi 12 bölümden oluşmaktadır ve her bölümde farklı bir konu detaylı olarak ele alınacaktır.

Sonraki Bölüm: “Peygamberlerin İstiğfarı: Tövbe ve Bağışlanma Meselesi”

Bu bölümde, peygamberlerin istiğfar etmesi meselesini ele alacağız. Peygamberler neden istiğfar eder? Günahları olmadığı halde neden tövbe ederler?