Doğalgaz Krizi Kapımızda mı?

Siyasi Kriz Sonrası Doğalgaz Krizi Kapımızda mı?

11 Aralık 2015

Kış mevsiminin ortasında ansızın beliren siyasi krize paralel gelişen enerji krizi tüketicilerde tedirginlik yaratmış, özellikle bebek, hasta ve yaşlı bulunan hanelerde soğukta kalma korkusu hakim olmuştur.

Suriye sınırımızda meydana gelen sınır ihlali sonrası düşürülen uçağın Rus savaş uçağı olmasının ardından Rusya'nın Türkiye'ye yönelik yaptırımlar yapacağını belirtmiş ve ardından da ilave 3 Milyar metreküp doğalgaz talebimize olumsuz cevap vermiştir. İthal ettiğimiz doğalgazın %55'i Rusya'dan karşılanmakta olup mevcut doğal gaz anlaşmalarına ilişkin ileride ne tutum alacağı ülkemizde tartışılırken; Rusya'dan sonra toplam doğalgaz ithalatımız içinde %18 paya sahip İran da “Ağır kış şartları nedeniyle iç tüketimdeki artışını” gerekçe göstererek Türkiye'ye gönderdiği gaz akışını yüzde 50-60 oranında düşürmüştür.

İran'ın bu tarz uygulamaları ‘kendi iç tüketiminde ihtiyacım arttı' diyerek daha öncede gazda kesintiye gitmişti. Türkiye de bu durumu İran gazının yüksek fiyatının yanı sıra ‘eksik teslimat' yaptığını öne sürerek uluslararası tahkime götürmüştü.

Hükümet kanadından yapılan açıklamalarda alternatif tedarik kaynaklarından doğalgaz sağlanması için çalışmalar yapıldığı açıklanmasına rağmen, yeni tedarik kanallarına yönelik lojistik alt yapı, depolama ve işleme sistemlerinin hazır edilmesi zaman gerektireceğinden bu Kış enerji sıkıntısı ve dolayısıyla soğukta kalma yüksek risk teşkil etmektedir.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) verilerine göre ülkemizin doğalgaz tüketimi 2014 yılında 49.2 milyar metreküp olmuş ve 2005 yılandaki 26 milyar metreküp tüketimine göre de yaklaşık 2 katına ulaşmıştır.

2014 yılındaki Toplam Doğalgaz ithalatımızın
Rusya 26,98 Milyar metreküp ile %55'i
İran 8,93 Milyar metreküp ile %18'i
Azerbaycan 6,07 Milyar metreküp ile %12'si
Cezayir 4,18 Milyar metreküp ile % 8,5'i
Diğer ülkelerden 3,10 Milyar metreküp ile % 6,3'ü karşılanmıştır.

Doğalgaz'da yeterince depolama kapasitemizin olmayışı (Arzı dengelemek için en yüksek stok tuttuğumuz kapasite 2,6 Milyar metreküp olmuş) kısa ve orta vade büyük riskler oluşturmaktadır.

2014 yılında Doğalgazın
Elektrik üretiminde %48'i
Sanayi sektöründe %25'i
Konutlarda %19'u
Diğer sektörlerde % 7'si de kullanılmıştır.

Elektrik üretimimizin de yaklaşık % 50'sinin doğalgazla gerçekleştiğimizi de göz önüne alarak, doğalgaz kesintisi nedeniyle elektrik üretimimizde de aksamalar olabilecektir. Isınmak için elektrikli ısıtıcılara yönelen tüketicilerin hüsrana uğramamaları için tüketicilerin şimdiden önlem alarak, enerjiyi etkin kullanmaları ve tasarrufu tedbirleri ile yaşamaya alışılmaları olağanüstü önem taşımaktadır.

Özellikle siyasi risklerin çok yüksek olduğu bu dönemde biz tüketicilerin enerjiyi etkin kullanarak enerji ihtiyacını azalmak için dikkat etmemiz gereken hususlar:
- Kış mevsiminde sıcak tutan kalın giysiler giyilmeli,
- Bina, çatı ve pencere ısı yalıtımları yapılmalı, yapılmış olanlarda da belli periyotlarda kontroller yapılmalı,
- Kış aylarında binalarımızın giriş-çıkış kapılarını açık bırakılmamalı,
- Bina ısı kayıplarını azaltmak için kullanmadığımız oda ve alanlardaki radyatör vanaları kapatılmalı,
- Radyotörlerin üstü ve önleri ısıyı odaya ulaştırmaları için açık, arkaları ise yansıtıcılı olmalı,
- Kombilerimizin bakımları yaptırılarak doğalgaz verimli kullanılmalı,
- Kazan, ısı pompası, klima gibi cihazlarımızın filtrelerini temizletmeli ya da değiştirmeli.
- Su musluk ve vanalarında kaçak olmamalı ve gereksiz su sarfiyatından kaçınılmalı,
- Işığı yansıtacak açık renkli duvarlar, mobilyalar, perdeler, halılar tercih edilerek aydınlatma ihtiyacını azaltılmalı,
- Tasarruflu lambalar kullanılmalı (Akkor flamanlı ampullere göre 5 kat daha az enerji harcar). Lambalar tozdan arınmış temiz olmalı,
- Evde yaşayanların her biri ayrı ayrı odalara dağılıp ısı ve elektrik enerji sarfiyatına meydan verilmemeli,
- Çalışma mekânlarında masa veya tezgâhlar üzerine direkt ışık veren iş lambaları kullanılmalı.
- Fazla ışıklandırılmış alanlardaki lambaların sayıları azaltılmalı,
- Kullanılmadığında televizyon, video oyunu, bilgisayar, müzik seti gibi cihazların anahtarından bütün enerjisi kesilmeli,
- Gereksiz yanan lambalar kapatılmalı,
- Bina giriş, koridor, hol ve tuvalet gibi yerlerde küçük watt'lı ampul kullanılmalı,
- Çamaşır, Bulaşık, Ütü ve Fırın gibi elektrikli cihazlar 22:00'den sonraki saatlerde çalıştırılmalı, (Üç zamanlı tarifelerde faturalarda ciddi düşüş sağlar.)
- Fırınlarda, metal yerine seramik ve cam pişirme kapları kullanılmalı, Pişirme süresinden beş dakika kadar önce fırın kapalı konuma getirilirse içerisindeki ısı yemeği pişirmeyi tamamlayacaktır.
- Aynı anda birden fazla yemek yapılabilir. Fırının kapağını sık sık açıp kapatmaktan ve uzun süre açık tutmaktan kaçınılmalı, Sulu yemekleri kabın ağzı kapalı pişirilmeli,
- Bulaşıkları elle yıkamak yerine makine tercih edilmeli. Bulaşık Makinesi elde yıkamaya göre daha tasarrufludur.
- Güneş enerjiniz varsa; çamaşır ve bulaşık makineleri sıcak suya bağlanırsa suyu ısıtmak için az enerji harcanır, Makine bakımını ve filtre temizliklerini ihmal edilmemeli,
- Çamaşır ve Bulaşık makineleri tam dolu olarak çalıştırılmalı,
- Kısa programlar hem zaman hem de para tasarrufu sağlamakta,
- Doğru kapasitede klima tercih edilmeli, Klima çalışır konumdayken kapı ve pencereler açılmamalı,
- Ütü kullanırken, daha az enerji harcamak için kumaş türüne göre doğru ısı ayarı seçilmeli,
- Buzdolabı, dondurucu, ocak, fırın, ütü, saç kurutma, çamaşır ve bulaşık makineleri, televizyon, kasetçalar, elektrikli süpürge ve müzik seti gibi elektrikle çalışan cihazlar, kılavuzuna uygun kullanılmalı,
- Buzdolabının gövdesi ile kapı arasındaki sızdırmazlığı sağlayan esnek plastik şeritlerin zaman zaman temizlenmesi ve bozulanların değiştirilmeli, buzdolabı ile duvar arasında en az 10 santim mesafe olmalı ve güneş alan yerlere, fırın ve radyatör yakınına konulmamalı,
- Yeni alınacak elektrikli cihazlarda, enerji verimliliği yüksek cihazlar seçilmeli (Satış fiyatı yüksek olsa bile elektrik enerji sarfiyatı azalacağından zaman içinde daha ucuza gelecektir.)
- Toplu ulaşım araçları kullanılmalı,
- Üretimde yüksek enerji gerektiren prosesler gece vardiyalarına yöneltilmeli,
- Bina Siluetini ortaya çıkarmak için yapılan aydınlatmalar, ışıklı reklam panoları kapatılmalı,

Bilgin AKBAL
Elektrik Yük. Müh.