Faiz oranının piyasaya etkisi

 




Her ülkenin fiyat istikrarını sağlayan en önemli etken o ülkenin merkez bankasıdır. Ekonomide ve fiyatlardaki istikrar da merkez bankasının kararları çok önemlidir. Merkez bankasının faiz oranlarını değiştirme kararı ve yetkisi bunlardan en önemlisidir. Merkez bankaları faiz oranlarını değiştirerek piyasadaki para arzını genişletir veya daraltabilir. Merkez Bankası tarafından belirlenen bu faize politika faizi denir. Merkez Bankası bu işlemler için bir faiz oranı belirler. Bu oranı değiştirerek para politikasını oluşturur.
 Merkez bankaları faiz oranını artırdığında yatırımcılar mevduata para yatırmak için diğer yatırım araçlarından çekilip ülke paralarını talep etmeye başlar. Yatırım araçlarındaki bu değişim bir çok değişkene sebep olur. Bizim konumuz olan paranın değeri talep arttığı için yükselecektir. Faiz oranları düştüğünde de tersi durum olacaktır.

Faiz artırımı ve  büyüme;

 Faiz artırımının yatırımları düşüreceği varsayılarak büyüme açısından olumsuz olarak görülür. Sıkı para politikası uygulaması anlamına gelen faiz artırımı düşük maliyetli para bulup yatırım yapacak olan yatırımcının yüksek maliyetlerden dolayı yatırımdan vazgeçmesini sağlar. Ayrıca faizin düşük olması yatırımcıyı üretime yönlendirir. Faizin yüksek olması kolay para kazandırdığı için kimse üretimle uğraşmak istemez.

Faiz yükselirse enflasyon düşer mi?

Faiz, hem enflasyonu artırıcı hem de azaltıcı iki kanalı harekete geçirir. Faiz, üretici açısından borçlanma maliyetidir. Dolayısı ile faiz arttığında borçlanma maliyeti ve bunun getirdiği enflasyonist baskı da artar. Daha uzun vadede, yüksek faiz kur ve talebi aşağı çekeceği için enflasyon düşer.

Faiz oranları döviz kurunu nasıl etkiler?

Yüksek faiz oranları, kredi verenlere bir ekonomide diğer ülkelere göre daha yüksek getiri sağlar. Dolayısıyla, yüksek faiz oranları yabancı sermayeyi çekmekte ve döviz kurunun yükselmesine neden olmaktadır. Ayrıca faizin düşmesi ile yatırımcılar farklı yatırım aracı arayışına girerler yani döviz alırlar ve dövize olan talep döviz artışına neden olur. Bizim  piyasa faizimiz yüksek oldukça , döviz kuru fazla dalgalanmadığı sürece yabancı fonlara iyi getiri sağlıyor. Yabancılar faizin cazibesi ile ülkeye döviz getiriyor.Gelen döviz artışı döviz fiyatı ucuzlamasına neden oluyor.Döviz girişi devam ettiği sürece Türk Lirası değerli kalıyor. Türk Lirasının değeri dalgalanmıyor. 

Yüksek faizin zararları;

-Faizin diğer adı sen çalış ben yiyeyim. Faizin yüksek olduğu yerlerde üretim azalır. Çünkü kolay para kazandırıyor. Parası olan faiz geliri elde edip çalışmıyor, istihdam sağlayan yatırımlar yapmıyor.
-Ucuz döviz ithalatı artırıyor. İhracatı köstekliyor buda cari açığa neden oluyor.
-Yüksek faiz, mikro ölçüde özel sektörün maliyetlerini artırıyor.
- Makro anlamda ise yatırım ve üretim maliyetlerinin artması yüzünden de ekonomik büyümeyi engelliyor.


SM MALİ MÜŞAVİR  Abdurrahman Daşkaya