Görünmeyen kaloriler

 



Değerli takipçilerim, uzunca bir sürenin ardından hasretle ve heyecanla aldım bilgisayarımı elime. Kişisel birtakım yoğunluklardan ötürü yaklaşık altı aydır yazamadığımı fark ettim. Son yazımı yazdığım gün daha dün gibi, ama dile kolay 6 ay geçmiş. Dilerim ilerleyen günlerde çok daha verimli ve bilgilendirici yazılarla bu köşede buluşmaya devam ederiz. 

Ara bu kadar açılmışken yeniden toparlamak ve ‘Ne yazacağım ben şimdi?’ sorusuna bir yanıt bulmak yaklaşık 2 haftamı aldı. Sonra dedim ki kendime herkesin aslında çoğu kez farkında bile olmadığı, ama başına bela olan şu görünmeyen kalorileri yazayım. 

Görünmeyen kaloriler aslında daha önce adını duyduğumuz bir şey değil çünkü bu ismi az evvel ben koydum. Aslında ismi lazım değil bu kaloriler her an her yerde karşımıza çıkabilir. 

Özellikle fast food kültürünün yaygınlaşması ile birlikte beslenme düzenimiz oldukça değişti. Ve maalesef bu değişim büyük oranda negatif yönde oldu. Reklamların ve değişen hayat şekillerinin de bu değişimdeki etkisi yadırganamaz. Bugün ilkokul öğrencileri bile annelerinin koyduğu beslenmeyi tüketmek yerine kantinde satılan zararlı ürünleri tercih ediyor. Çocuklar için canı çeker diyebiliriz peki yetişkinler açısından bu durumu nasıl yorumlayacağız? Aslına bakarsanız, ister çocuk olsun ister yetişkin hepimizin canı çekiyor. Bu maddeler öyle bağımlılık yapan içeriklere sahiptir ki yer yemez vücutta oluşan hormonal değişimler o ürünü saldırırcasına yeme isteği uyandırır. Hazır ürünlerin pek çoğu içinde bulundukları paketler vasıtasıyla endokrin bozucular yayarlar. Endokrin bozucular insan vücudundaki hormonlarla etkileşime girerek onların fonksiyonlarını bozan maddeler olarak tanımlanabilir. Örneğin deniz ürünlerinde ve et grubunda bulunan dioksin erkeklerde östrojen hormonunu artırırken kadınlarda tam tersi olarak anti-östrojen etki gösterir. Bugün özellikle çocuklardaki pek çok değişikliği bu endokrin bozuculara mal edebiliriz.Endokrin bozucuözelliği bir tarafa alırsak bu paketli ürünlerin diğer bir kötü etkisi ise içeriği üzerinden oluyor. Eklenen tatlandırıcılar ve katkı maddeleri ürünleri cazipleştirirken bizleri sağlığımızdan ediyor. Bu hazır ürünler bol miktarda da kalori içeriyor bunu hepimiz biliyoruz. Ancak bu kısım buzdağının sadece görünen kısmı bunu da anlamamız lazım.

Peki, sadece hazır ya da paketli ürünler mi yüksek kalorili? Bu grubu suçlayalım ve nelere yol açabileceklerini bilelim eyvallah, ama evde tükettiklerimiz bize neler ediyor acaba? 
Coğrafya kaderdir, biliyoruz. Bu cennet vatanın her köşesinde birbirinden lezzetli ancak kalorili yemekler yapılıyor. Ve maalesef pek çok yerde yanlış pişirme teknikleri yüzünden insanlar sağlıklı besinleri oldukça zararlı ve kalorili yiyeceklere dönüştürebiliyor. Örneğin Hatay gibi gurme bir şehirde kızartmasız kahvaltı olmadığını gördüğümde çok şaşırmıştım. Nerdeyse her derde deva diyeceğimiz zeytinyağı bu sayede kanserojen bir bileşiğe dönüşüveriyor. Ya da omega 3 kaynağı hamsi kızartılarak yine kanserojen bir içeriğe sahip oluyor. Ülkemizde yemekler genellikle bol yağla yapılıyor. Bu Ege’de zeytinyağı oluyor. Doğu Anadolu’da tereyağı. Ama bol yağ. Yani aslında bol kalori. Buna bolca un, şeker de eklenince olay trajik bir hal alıyor. Sonrasında kalori saymak da güçleşiyor. Bugün diyete başladım diyen bir Kayserili tüm gün yediğine içtiğine dikkat etse bile eve gittiğinde akşam yemeğinde "Yağlama" olduğunu görünce gemileri yakıp diyeti başka bir zamana erteliyor. Elbette bu yemekleri terk edelim demiyorum, ama görünmeyen kalorileri göz ardı etmeyelim diyorum. Porsiyon kontrolüne dikkat ederek beslendiğimizde zaten hiçbir nimetten mahrum kalmayız. 

Özetle, görünmeyen kaloriler zaten zararlarını bildiğimiz hazır ve paketli ürünlerde olabildiği gibi evde ellerimizle hazırladığımız yiyeceklerde de bol miktarda olabilir.  Yemekleri hazırlarken farkındalığımızın artması gerekiyor. Ve elbette doğru pişirme teknikleri ile besinlerin yararlı içeriğini zararlı bir forma dönüştürmemek gerekiyor. 

Sağlıkla kalın.

Diyetisyen İrem KAYA