KİRAZIN FAYDALARI

SESLİ MAKALE 

Değerli takipçilerim; bu hafta, hazır mevsimindeyken Yeşilyurdumuzun dalbastı kirazı tadında bir yazı yazmak istedim. Özellikle şu sıralar tezgahlardan ve günlük beslenmemizden eksik olmayan kirazın tarihi oldukça eskilere dayanıyor. Giresun yüzyıllardır  tüketilen kirazın anavatanı olarak bilinmektedir. Rivayete göre Romalı bir kumandan Giresun'dan Roma'ya bir kiraz ağacı getirmiş ve kiraz tüm dünyaya buradan yayılmıştır.  Öyle ki Giresun isminin kirazın eski adı olan Kerasus'tan zamanla dönüşmesi sonucu ortaya çıktığı iddia edilir. Tüm bu rivayetler doğru mudur bilinmez. Ama böyle güzel bir nimetin Anadolu'nun verimli topraklarında ortaya çıkıp dünyaya yayılması şaşılacak bir şey değil. Ancak Giresun kirazı bizim Yeşilyurt kirazıyla boy ölçüşebilir mi, onu pek sanmıyorum. Malatya ekonomisinde kayısıdan sonra en önemli kaynaklardan biri kirazdır. Ve bu meyvenin her versiyonunu tüketebilmek mümkündür. Çiğ tüketmenin yanı sıra kurutarak, dondurarak, sapını kurutup çay yaparak, yaprağından ‘kiraz yaprağı sarması' yaparak ve daha birçok şekilde tüketebiliyoruz. Kiraz yaprağı sarması demişken,  geçtiğimiz günlerde Sayın başkan Mehmet Çınar'ın girişimleriyle bu nev-i şahsına münhasır yemeğe ‘coğrafi tescil belgesi' verildi. Kesinlikle bu belgeyi hak eden özgün bir yemek. Bu noktadaki girişimlerinden dolayı Sayın Çınar'a teşekkür ediyorum. Lezzetinin yanı sıra oldukça besleyici bir yemek olan kiraz yaprağı sarmasının kalorisi maalesef biraz yüksek. Yeterli miktarda tüketilmesini öneririm.

Kirazı sağlık açısından ele alacak olursak:

• Kiraza kırmızı rengini veren antosiyanin Antosiyanini mor ekmek yazımdan biliyorsunuz. Kirazdaki formu ‘siyanidin' dir. Ve siyanidin molekülü ağrı kesici ilaçlardakine benzer bir görev üstlenmiştir. Bu yönüyle bakıldığında herhangi bir yan etkisi olmayan bir ağrı kesici gibi düşünülebilir.
• Bol miktardaki A ve C vitamini içeriği sayesinde güçlü bir antioksidandır. Bağışıklık sistemimizi güçlendirerek vücudumuzu zararlı bileşiklerden temizler.
• Vücudumuzda kortizol hormonu salınımı azaldığı zaman enflamasyon dediğimiz ‘iltihaplanma' durumu oluşur. Kiraz meyvesi anti-enflamatuar özelliğinden dolayı bu iltihabı ve şiddetli ağrıyı azaltabilir.
• Kiraz, içerdiği C vitamini, lif, siyanidin ve diğer bazı bileşikler sayesinde pek çok kanser türüne karşı koruyucudur. Ayrıca kanserli hücrelere etki eder. Bu hücrelerin çoğalmasını engellediği gibi sağlıklı hücrelerin sayısının artmasına katkı sağlar.
• İçerdiği melatonin ve siyanidin gibi antioksidanlar sayesinde ürik asit miktarını azaltarak gut hastalarının iyileşmesine katkı sağlayabilir. Ayrıca hücrelerimizi zararlı bileşiklerden arındırdığı için alzheimera karşı koruyucu bir fonksiyon taşır.
• Aynı zamanda antioksidan aktivitesi sebebiyle stresle baş etmede ve uyku düzenini sağlamada yardımcı olur.
• Antosiyanin içeriği sayesinde kolesterol ve kalp damar hastalıklarına karşı koruyucu bir etkisi vardır.
• Ayrıca kan sulandırıcı olarak bilinen kiraz, ‘antikoagülan' aktiviteye sahiptir. Bu sebeple kan sulandırıcı ilaç kullanan bireylerin kiraz tüketiminde aşırıya kaçmamasını öneririm.
• Kiraz sapı kurutulup çay olarak içildiğinde idrar ve ödem söktürücü etkisi mevcuttur.
• Glisemik indeksi düşük olduğu için diyabet hastaları da günlük beslenmesinde yer verebilir. Buna rağmen şeker içeriği göz önünde bulundurularak tüketiminde aşırıya kaçılmamalıdır.

Özetle, kiraz bize verilen en güzel ve en özel nimetlerden birisidir. Sayısız faydasının yanı sıra yerken bizi mutlu eden bu güzide besini günlük diyetimizden eksik etmemeliyiz diye düşünüyorum.

SAĞLICAKLA KALIN

DİYETİSYEN İREM ERCAN