TOKİ’den dev sosyal konut projesi!..

 Bu proje, ilk kez ev ve iş yeri sahibi olacak kişileri ilgilendiriyor. TOKİ kurumunun amacı dar ve orta gelirli vatandaşların nitelikli konut ihtiyacını karşılamaktır.

Cumhuriyet tarihinin en büyük konut projesi!

 Bu sosyal konutlar dar gelirli vatandaşlar için yapılacak. Proje kapsamı birinci etap ve ikinci etap olarak ele alınıyor ilk etapta 250.000 konut, 100.000 arsa,10.000 işyeri teslim edilecek. Bu kısımda oldukça farklı işleyişler var. Merakla beklenen projenin detayları netleşti. Detaylarını yazımızda inceleyeceğiz.
Türkiye Cumhuriyeti Tarihi’nde TOKİ’ler için tarihi bir dönem başlayacak, 14 Eylül - 31 Ekim 2022 tarihleri arasında başvurular alınacak. Başvurular, Ziraat bankası, Halk bankası ve e-Devlet üzerinden yapılacak. Projede ayrıcalıklı olan gruplar da belirlendi. Şehit aileleri, terör ve hak vazife malulleri sadece banka şubesinden başvuru yapabiliyor. Çünkü burada bazı evrakların ibrazı gerekiyor.

HANGİ İLDE KAÇ KONUT YAPILACAK?

Proje kapsamında 81 ilin tamamında konutlar yapılacak. İl Valilikleri ve nüfus oranına göre planlanan konutlardan 50.000 konut İstanbul’da, 18.000 konut Ankara’da 12.400 konut İzmir’de yapılacak. Malatya ve ilçelerinde ise toplamda 2251 konut yapılacak. Bu konutların tüm ülkeye yayılması, herkesin konut sahibi olması için iyi bir proje olacak.

ÖDEME PLANLARI NASIL OLACAK?

 Vatandaşın merak ettiği konuların başında fiyatlar ve ödeme planı geliyor. Fiyatlar ve ödemeleri konut tiplerine göre planlanmış. Konut tipleri ise ikiye ayrılıyor; 2+1 ve 3+1 olarak yapılacak. Ortaya çıkan maliyetlerin bir kısmını devlet karşılayacak. Bu maliyetlerin % 40'ı devlet tarafından finanse edilecek.
2+1 konutları ele alacak olursak; İstanbul, Antalya, İzmir ve Bursa’da maliyet üzerinden satış fiyatı 1.131.700 TL
Devlet % 40’ını ödeyecek. 
Dolayısıyla satış fiyatı 679.000 TL olacak.
Vatandaş %10 peşinat bedeli olarak 67.900 TL ödeyecek.
Taksit bedeli ise 240 ay vadeli 2546 TL olacak
Büyükşehir olan diğer illerde maliyet üzerinden satış fiyatı 1.071.700 TL
Devlet % 40’ını ödeyecek.
Satış fiyatı 643.000 olacak.
 % 10 peşinat bedeli 64.300 ödeyecek.
Taksit bedeli 240 ay vadeli 2411 TL olacak

Büyükşehir olmayan illerde maliyet üzerinden satış fiyatı 1.013.400 TL
Devlet % 40'ını ödeyecek.
Satış fiyatı 608.000 TL
% 10 peşinat bedeli 60.800 TL ödeyecek.
Taksit bedeli 240 ay vadeli 2280 TL olacak.
3+1 konutlarda İstanbul, Antalya, İzmir ve Bursa'da maliyet üzerinden satış fiyatı 1.583.400 TL
Devlet % 40’ını ödeyecek.
Satış fiyatı 950.000 TL olacak.
% 10 peşinat bedeli 95.000 TL ödeyecek.
Taksitli bedeli 240 ay vadeli 3562 TL olacak.
Büyükşehir olan diğer illerde maliyet üzerinden satış fiyatı 1.500.000 TL olacak.
Devlet % 40'ını ödeyecek.
Satış fiyatı 900.000 TL olacak.
 % 10 peşinat bedeli 90.000 TL ödeyecek.
Taksit bedeli 240 ay vadeli 3375 TL olacak.
Büyükşehir olmayan illerde maliyet üzerinden satış fiyatı 1.416.700 TL
Devlet yüzde % 40’ını ödeyecek.
Satış fiyatı 850.000 TL olacak.
 %10 peşinat bedeli 85.000 TL ödeyecek.
Taksit bedeli 240 ay vadeli 3187 TL olacak. 

KONUTLARIN KONTENJANI NASIL OLACAK?

Emeklilere 250.000 konutun % 20’si ayrıldı. Toplamda 50.000 konut emeklilere tahsis edilecek.
İlk defa TOKİ gençlere de projede kontenjan verecek. Gençlere de % 20 yani 50.000 konut kontenjan verildi.
Gençler nasıl faydalanacak?
Gençler için kriterler; 30 yaş altı ve 18 yaş üstü seklinde belirlendi.
Şehit yakınları ve gazilere yüzde % 5 yani 12.500 konut, engelliler için % 5 yani 12.500 konut ve diğer vatandaşlara da % 50 kontenjan yani 125.000 konut

KRİTERLER NELERDİR?

Standart kriterler dışında önemli kriterler de var. Projeye başvuranlar, başvuru yaptıkları il sınırları içinde en az bir yıldır ikamet ediyor olacak, proje taliplisi il nüfusuna kayıtlı olacak, konutlara her haneden sadece bir başvuru yapılacak. Başvuruda bulunanların kendisi eşi ve velayetleri altındaki çocukların üzerine Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde tapuya kayıtlı konutlarının bulunmaması gerekiyor. TOKİ den daha önce faydalanmamış olmaları gerekiyor.
İstanbul için hane halkı geliri ortalama net 18.000 TL’ni ve yurt genelinde ise 16.000 TL’ni geçmemesi gerekiyor, şehit aileleri, hak ve vazife malulleri ile dul ve yetimler için rakamsal bir şey söz konusu olmayacak
Engellilerde de 18 yaşını tamamlamış olmak ve % 40 ve üzeri engel raporu olması gerekiyor.
Gençler için ise 14.09.1992 tarihinden sonra doğanlar başvurabilecek. 

KONUTLAR NASIL OLACAK?

Türkiye deprem riski içeriyor. Bu kapsamda bunlar göz önünde bulundurulacak. Büyük proje 250.000 konut ortalama bir hanede dört kişi yaşadığını varsayarsak
1 milyon güvenli yaşam alanı demek, yatay mimariye dikkat ediliyor olacak. Son dönemlerde enerji verimliliği oldukça önemli. A sınıfı ve B sınıfı gibi enerji verimliliği karneleri geliyor. Enerji verimliliği, cari açık açısından önemli bunların verimliliği yeni proje olduğundan dikkat edilecek. Güneş enerjisi sistemleri ve panelleri ile desteklenecek. Konutların atık su sistemleri ile ilgili gerekli ilgili arıtma ve bahçe sulama sistemleri geliştirilmesi olabilir. Ama kastettiğimiz yenilenebilir enerji, daha çok güneş panelleriyle çatıda bulunacak ve güneş enerji panelleri kullanılabiliyor olacak. Burada atık uyumlu ve iklim dostu malzemeler kullanılacak.

İŞ YERİ PROJESİ

10.000 yeni iş yeri yapılacak 
Malatya’da bu kapsamdaki iller arasında 500 iş yeri yapılacak.
Bu projenin önemli ayaklarından biri ise sanayi siteleri. Büyük şehirler başta olmak üzere, bir çok şehirde küçük ve orta ölçekli işletmelere çok ihtiyaç var. Bunlarında detayları şöyle; Türkiye cumhuriyeti vatandaşı olmak, ustalık belgesi iş yeri kayıt belgesi veya vergi mükellefi olması ve benzeri belgeler istenilecek. Başvuran kişinin kendisinin eşinin ve çocuklarının bir işyeri olmaması kriterler arasında incelenecek unsurlardan. Vadesi, konutlar gibi 240 ay değil 120 ay olacak, ayrıca memur maaşı artış oranına göre zam yapılacak.

ARSA PROJESİ

Projede 100.000 altyapılı konut arsası açıklandı. 2028’de hedef 250.000 arsa olarak planlandı. 350 -500 metre² arsalardan oluşacak. 192.500 TL’ dan başlayan fiyatlarla bunların da elektrik ve su altyapıları tamamlanmış olacak. İmar planları ve inşaat yapmaya hazır olacak. Bu projede belirtilen kriterlerde de yine proje sınırları içerisinde ikamet ediyor olmak, arsa tahsis edilecek kişinin kendisinin veya eşinin ergin olmayan çocuğunun ev yapmaya müsait arsa/arsa payı/ tapu kaydı olmaması şartları aranıyor.
775 sayılı gecekondu kanunu çerçevesinde uygulamadan faydalanmamış olması gerekiyor
Peki, arsa başvuruları başladı mı?
Hayır. henüz başlamadı. Bu arsaların başvuruları daha sonra açıklanacak. Arsalar da, ödeme koşulları farklı özellikler içeriyor. Arsa bedelinin % 10’unu peşin, kalanı 9 yılda 9 eşit taksitle ödenecek.
Tahsis edilen arsalar için tahsisinden itibaren 1 yıl içinde konut inşaatının başlatılması, 2 yıl içerisinde kaba inşaatının tamamlanması şartı var, ben arsayı alayım da kenarda dursun şeklinde arsa başvurusu yapılmamasına dikkat edilmeli. Bunlar yapılmadığı takdirde peşinat bedeli ödenmeden geri alınacak.

Teslim süreci nasıl olacak?

Açıklamalarda belirtilen konut kura sonucundan sonra ödemelerin başlayacağı. Vatandaşa çıktı hem kira ödeyecek hem de TOKİ’ye taksit ödeyecek, ödenirse ne ala ama ödeme güçlüğü yaşamamak adına alternatif bir modele ihtiyaç duyulacak, yetkililerin bunu göz önünde bulundurması gerekecektir.

TOKİ’den bahsettik bu projeler piyasaya yansıması nasıl olur;

Barınma amacı ile gayrimenkul sahibi olmak isteyenlerin özellikle dar gelirli vatandaşlar için bu proje oldukça önemli. Artan maliyetler ve kira oranları için çözüm olarak sunuldu.
Bu proje gayrimenkul sahibi olmayı kolaylaştırıyor. Sosyal devlet anlayışı çerçevesinde insanların ev/işyeri/arsa sahibi yapılmasında etkili olacak. Ancak bunun etkilerini bugünden yarına görmemiz mümkün değil. Malumunuz proje/inşaat süreci çok önemli bir vakit almakta. Bu projelerin teslimi yaklaşık iki yıl ve çok yoğun bir proje olduğu için bu projede taahhüt yapacak firmalar vb. çok ciddi maddi arayış ve zorluklar yaşayabilir. Ciddi maliyetler söz konusu. Diğer taraftan projenin istihdama da katkısı olacak. Güvenli yaşam alanları sağlayacak orta ve kısa vadede avantajları olacaktır. Türkiye’de alternatif açısından orta ve üst gelirli konut ihtiyacı da hala var. Bunların finansal açıdan da destekleniyor olması gerekecek.
 Umarım ki bu süreçte başvuruda bulunacak vatandaşlarımız için hayırlı sonuçlar olur, beklenenden daha kısa sürede, süreci sağlıklı bir şekilde tamamlar ve dar gelirli vatandaşlarımızın da gayrimenkul sahibi olmasına olanak tanır.

AZİZ ÇOLAKOĞLU
Broker-Owner