Yoksunluğu 1980’li Yıllarda ÖZAL’la Yendik...

Yoksunluğu 1980'li Yıllarda Turgut ÖZAL'la Yendik

Yoksulluğu Bitirecek Gelecek mi?

1980'li başlarında ülkemizde elektrik enerjisi ve elektrik iletim hatlarının yetersizliğinden birçok köylerimize elektrik gitmemiş, elektrik olan yerlerde de yeterli elektrik enerjisi olmadığından her gün 3-4 saati bulan programlı elektrik kesintileri olurdu. Fabrikalarda ve İşletmelerde işler dururdu.

 Yeterli Telekomünikasyon alt yapısı olmadığı için telefon almak isteyenler acil ihtiyaçları olduğunda Telekom şirketine ciddi paralar yatırıp sıraya girerdi. Rezerv hat varsa telefon hattı bağlanır. Rezerv hat yoksa beklenirdi. Eğer çok acil telefon hattına ihtiyacınız varsa bugünkü emlak komisyoncuları gibi telefon hattı komisyoncuları vardı. Bölgesine göre hat fiyatları arz talebe göre değiştiğinden ihtiyacınızı karşılamak için telefon hattını satan aboneye bir daire bedeli kadar parayı ödemeniz gerekirdi.

 Yurt dışına çıkış izne tabi idi. İzin aldığınızda da sınır dövizle yurt dışına çıkış yapılabilirdi. Piyasada dövizin serbestçe alım-satımı yasak/suç olduğu için yurt dışına istediğimiz gibi parayı götürüp harcanamıyordu. İthal mallar devlet iznine bağlı olduğundan ülkeye serbestçe girişi yasaktı. Paranız olsa da mallara yasal olarak ulaşılamıyordu. Çünkü mal ve hizmetlerden YOKSUNDUK, erişemiyorduk.

 Türkiye'de Yoksunluk; Turgut Özal'ın Başbakanlığı döneminde İthalatı ve ihracatı serbest bırakması, bankacılık, enerji, tarım, sanayi, ulaştırma, eğitim, sağlık, kırsal ve kentsel altyapı yatırımlarını da içine alan birçok ekonomik ve sosyal politikaları kapsayan yasal düzenlemelerle ülkenin kalkınmasına katkı sağlayarak gelişmesini sağlamıştır. Uygulamaya sokulan bu politikalarla ülkemizde YOKSUNLUK bitirilmiştir.

 Aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere 1980 yılında Türkiye'nin dünya ekonomisi içindeki payı %1.17 payı iken 1987 yılına gelindiğinde %1.41 seviyesine çıkmıştır. 7 yılda dünya ekonomisi içindeki payımızı %20,5 artış göstermiştir. Bugün üzülerek söylemek gerekirse 1987 yılında getirilen seviyenin; aşağıdaki tabloda pembe boyalı bölümden de görüleceği üzere 2015'teki IMF tahminlerinin de çok çok altında kalmıştır.

YOKSUNLUĞU bitiren Turgut Özal; aynı zamanda orta (direk) sınıfın güçlendirilmesi, halkının gelir düzeyinin artırılması ve bölgesel gelişmişlik farklarının giderilmesi konuları ve Fakir Fukara için Fon kurması karşın arzu ettiği hedeflere ulaştığını, YOKSULLUĞU bitirdiğini maalesef söyleyemeyiz.

 Türkiye İstatistik Kurumu; her yıl yaptığı çalışma ile “Gelire Dayalı Yoksulluk Göstergelerini” yayınlar. Bu çalışmayı Medyan Gelire göre yapmaktadır. Medyan Gelirin bulunması; Hiç geliri olmayandan başlayarak en yüksek gelire kadar bütün fertlerin gelirleri sıralanır. Tam ortadaki ferdin geliri esas alınarak Medyan Gelir bulunur. Örneğin hesaplamanın yapıldığı yıl ülke nüfusu 80 Milyon ise hiç geliri olmayandan başlayarak 80 Milyonuncu en yüksek gelire sahip ferde kadar bütün fertlerin gelirleri sıralanır. 40 Milyonuncu kişinin geliri Medyan gelir olarak alınır. Türkiye'de medyan geliri 2006 yılı için yıllık 4.702 TL iken 2017 yılında yıllık 15.877 TL, 2018 yılında da yıllık 17.783 TL hesaplanmıştır.

 Bulunan yıllık Medyan Gelir'in yüzde 40 altında gelir elde edenler; YOKSUL olarak tanımlanmaktadır. Örneğin 2006 yılı için 2821 TL'ye kadar yıllık geliri olanlar, 2017 yılı için 9.532 TL'ye kadar yıllık geliri olanlar ile 2018 yılında da 10.670 TL'ye kadar yıllık geliri olanlar YOKSUL olarak tanımlanmaktadır.

 Aşağıdaki tablolarda 2017 ve 2018 yıllarında Türkiye geneli ve bölgelere göre Yoksulluk Sınırı, Yoksul Sayıları ve Yoksulluk oranları yer almaktadır.

 Türkiye genelinde 2017 yılında yıllık olarak hiç geliri olmayandan 9.532 TL kadar geliri olanların sayısı 15 Milyon 864 Bin ve Yoksul sayısının ülke nüfusuna oranı ise %20,1 dir.  Bu durum 2018 yılında yıllık hiç geliri olmayandan 10.670 TL kadar geliri olanların sayısı 16 Milyon 888 Bin ve Yoksul sayısının ülke nüfusuna oranı ise %21,2 dir. 2018 yılındaki Türkiye'deki Yoksul sayısında 2017 yılına göre (16888/15864) %6,5 lik artış olmuştur. 

 İstanbul incelendiğinde 2017 yılında yıllık hiç geliri olmayandan 12.301 TL kadar geliri olanların sayısı 2 Milyon 776 Bin ve İstanbul'daki Yoksul sayısının İstanbul nüfusuna oranı %18,8 dir.  Bu durum 2018 yılında yıllık hiç geliri olmayandan 14.200 TL kadar geliri olanların sayısı 3 Milyon 149 Bin ve ülke nüfusuna oranı %21 dir. 2018 yılındaki İstanbul'daki Yoksul sayısında 2017 yılına göre (3149/2776) %13,31 lik artış olmuştur.

 Bölgelere göre Yoksul Sayılarında Sadece Akdeniz ve Doğu Karadeniz bölgelerinde azalış olmasına karşın sınıflama yapılan diğer 10 bölgede yoksul sayılarında artış olmuştur.

 Önümüzdeki dönem Ülkemizde Yoksulluğun bitirilmesinde bir fırsat olarak Dünya Bankasının ve Uluslararası fonların da desteklediği İklim Değişikliğine yönelik çalışmalar “Verimlilik, Yenilenebilir enerjiye dönüşüm, Tarımsal ve Orman Alanların geliştirilmesi” ile Dijitalleşme ön plana çıkacak sektörler olacaktır.

 Diğer taraftan Yoksulluğun bitirilmesi için Toplumsal ve Bireysel haklar, Fırsat eşitliği, Adalet, Çevre, Sağlık, Eğitim, Araştırma Geliştirme, Güvenlik, Kamu Kaynaklarının etkin kullanımı hususlarında  2 yıl önce “Dövize ne oluyor” yazımda geniş olarak bahsettiğim düzenlemeler yapılmalıdır.

 Sonuç olarak “YOKSUNLUĞU” 1980'li Yıllarda 8. Cumhurbaşkanımız Turgut ÖZAL'la Yendik.

2020'lı Yıllarda Ülkemizde “YOKSULLUĞU” bitirecek Gelecek mi?

Bilgin AKBAL